Kapsamlı Yetişkin Zeka Testi (CAIT) Türkçe Edisyonu: Tanıtım

WAIS-IV Hesaplayıcı artık Türkçede

(Anlattığın şeylerle ilgilenmiyorum, bana testi göster diyenler için direkt olarak linki veriyorum, bu kılavuzu indirip yönergeleri takip edin: Kapsamlı Yetişkin Zeka Testi (CAIT))

Bana en sık gelen sorulardan biri, internette güvenilir zeka testini nerede bulabileceğimiz ile ilgili. Türkiye’de yetişkinlere yönelik kapsamlı zeka testi olmaması ve anadili İngilizce olmayan kişilerin sözel olmayan matris testleriyle yetinmek zorunda kalması sıkıntılı bir durum. Psikometriye ilgimden de yola çıkarak bu duruma bir el atmaya ve internetteki en iyi projelerden birini, CAIT’i Türkçeye uyarlamaya karar verdim. CAIT aslında bir hobi projesi, klinisyenlerce profesyonel olarak hazırlanmış bir kabiliyet testi değil. Amacı, WAIS-IV alttestlerini “taklit etmek”, kendi başınıza WAIS’i bilgisayar üzerinden simüle etmenize olanak sağlamak; bu konuda da oldukça başarılı. Zaten oluşturulurken WAIS-IV testini klinik olarak almış bireyler merkeze alınmış ve WAIS-IV alttest skorları ile CAIT alttest skorları >.70-80 korelasyona sahip.

Testin Sözel Kavrayış Endeksi (Verbal Comprehension Index) kısmını oluşturan alt-testlerin Türkçe uyarlamasını yaptım. Böylece diğer alttestlerle birlikte alındığında Tam Ölçek IQ puanı, ±10 hata payıyla hesaplanabilecek. Burada iki test var, birincisi Kelime Bilgisi alttesti, ikincisi de Genel Kültür alttesti. (Kelime Bilgisi ve Genel Kültür’ün zeka ile ne ilgisi var diyenler için, şurada basit bir açıklamam mevcut: Why verbal subtests are highly g-loaded?)

Kelime Bilgisi alttesti 31 sorudan oluşuyor. İlk etap verilerine (n=39) göre, ham puan dağılım yoğunluk grafiği aşağıdaki şekilde. Ortalama puan 17.9. Yüksek kabiliyet grubu (örneklem için bildirilen ortalama IQ, 121.3) olduğu için yoğunluk hafif sağa doğru ve sağ uç da yüksek. Gelecek verilere göre güncelleyeceğim normları ve grafiği.

Test güvenilirlik katsayısı (Cronbach’s alpha): 0.8, standardize Cronbach’s alpha, 0.81

Genel Kültür testi 32 sorudan oluşuyor. Ortalama ham puan 18.1. Testin güvenilirlik katsayısı (Cronbach’s alpha): 0.85, standardize Cronbach’s alpha: 0.85.

Psikometrik test oluşturmayla ilgili ilk deneyimim olmasına rağmen görece tatminkar bir iş çıkardığım kanısındayım. Kafasında bir proje olmadığı sürece bir şeyler öğrenmeye çabalamayan kişilerden olduğum için devam etmeyi de düşünüyorum. Hem bu projeyi geliştirmeyi hem de yeni psikometrik testlerle haşır neşir olmayı planlıyorum.

Her türlü görüş, soru ve önerileriniz için email adresim: sifirhipotezi@protonmail.com

Edit: Yeni verilerle, (n=129), Kelime Bilgisi alttestinin Cronbach alfası .898, Tek-Çift Yarı Ayrım (splithalf) Güvenilirliği .897, Spearman-Brown için düzeltilmiş güvenilirlik katsayısı .945 olarak görünüyor.

Genel Kültür alttesti için pek bir değişim yok. Yeni veriler (n=135) için Cronbach alfa .82, Spearman-Bowman için düzeltilmiş splithalf güvenilirliği .854.

Edit 2:

Her iki testten de 200+ kişilik veri elde ettikten sonra testlerin g-yükünü ölçtüm. Aslında range restrictionın olduğu örneklemde faktör analizi yapmak biraz sıkıntılı zira menzil kısıtlaması faktör yüklerini olduğundan düşük gösterebiliyor. Item Response Theory kullanarak ölçtüğümde, Kelime Bilgisi testinin g-yükü .50 olarak görünüyor. Muhtemelen elit olmayan bir örneklemde g-yükü daha yüksek (.>70) olur. Bunun yanında, faktör yükü düşük bazı soruları değiştirdim. (Aslında burada farklı bir soru, g-faktörünü hesaplarken faktör yüklerinin ortalamasını mı (F1) yoksa ortaklık katsayısını (h^2; faktör yüklerinin karesi) mı alacağımız, eğer faktör ortalamasını alırsak Kelime Testi için g-faktörü yükü .681 oluyor; bu aslında klasik r vs. r^2 sorusu)

Beklemediğim biçimde, Genel Kültür alttestinin faktör yükü çok daha yüksek (elit örneklemde .65, genel poplülasyon için >.80 olarak tahmin ediyorum; aynı şekilde F1 ortalamasını alırsak .787 oluyor). Fakat burada da sorunlu bazı sorular vardı aşağıdaki soru karakteristiği grafiğinden de görülebileceği üzere. Sorulardan birini analizden çıkarmak zorunda kaldım; soruya yanlış yanıt veren kimse olmadığı için varyansı yoktu ve analiz yapılmasını imkansız kılıyordu. Bu ve birkaç soruyu değiştirdim.

Maalesef Beta testi sonuçlarını paylaşan çok kimse yoktu; 20-küsür kişi paylaştı totalde. Beta-IV ve Kelime Bilgisi ilişkisi çok düşük örnekleme rağmen istatistiksel anlama ulaştı ve görece iyi bir r’ye sahip (p = 0.2, r =.50), Genel Kültür testinde Beta testi sonucunu paylaşan kişi sayısı çok daha az, bu yüzden anlamlı bir sonuç çıkmadı (p=0.49, r = .14) fakat Raven sayısı biraz daha yüksekti, bu yüzden istatistiksel anlama yaklaştı (p=0.06, r= .67). Eğer burada da daha ileri bir veri elde edersem güncellerim tekrar.

Genel olarak, ilk psikometrik testim olduğu da göz önüne alındığında, pek de kötü bir iş değil gibi görünüyor.